FARKINDALIK
Dengeye gelen bir sitemde öğrenci hayatını yönlendirebileceği en güçlü altyapıya kavuşmuştur. Şimdi sıra yol almaya yolculuğa gelmiştir. Farkındalık içsel bir kavramdır. Hepimiz söylediğimiz sözün , hissettiğimiz duygunun , düşündüğümüz düşüncenin , yaptığımız eylemin farkındayızdır. Ancak farkındalık tüm bunları neden yaptığımızla ilgilidir. Söylenenin, yapılanın, düşünülenin, duygunun altında söylenmeyen, hatırlanmayan, hissedilemeyen ,sebep olanla alakalı olan farkındalık kavramı aslına bakarsanız gözükenden fazlası ve gözükmeyenlere olan algı hassasiyetimiz geliştirmektir.
Algı
Algı bizimle/kendimizle ilgili bir kavramdır. Geçmişte ve şu an olan her şeye karşı bakışımızı ve gelecekle ilgili beklentimizin ana odağıdır. Tamamen bizimle ilgili algı kavramı farkındalık için ilk bakmamız gereken yerdir.
Algılarımızı ne yönetir ?
Yine dönüp dolaşıp aynı yerlere geleceğiz.Algılarımızı ;
– Kişiliğimiz, yaratılıştan gelen potansiyel ve misyonumuz, benliğimiz yönetir.
-Tecrübelerimiz , geçmişimiz, çocukluğumuz , bebekliğimiz yönetir.
-Ailemiz , çevremiz, eğitimimiz, geleneklerimiz ve kültürümüz yönetir.
-Beklentilerimiz, hayallerimiz ve isteklerimiz yönetir.
-Korkularımız, travmalarımız, kaçışlarımız yönetir.
-Bilinçaltımız yönetir.
-Egolarmız, zayıflıklarımız,duygularımız yönetir.
………….. Düşünmeye devam ettiğimiz sürece algıladığımız her şeyin bir altında algımızın temel ölçütlerinin yer aldığı çeşitli şablonların varlığına kolaylıkla ulaşmak mümkündür.
Algı ile ilgili içimizdeki modeli inceleyelim
Açık algılar — Bizim ve başkalarının aynı şekilde algıladığı ve yorumladığı taraflarımızı kapsar.
Ben çalışkan birisiyim. —— ….. ‘ çalışkan birisi.
Gizli algılarımız— Bizim bildiğimiz algıladığımız başkalarının bilmediği ve algılayamadığı yönlerimiz.
Ben kıskancım ama bunu gösterirsem güvensiz gözükürüm.—– …..’ çok rahat birisi çünkü aşırı güvenli.
Görmediklerimiz— Kendimiz ile ilgili bizim farkında olmadığımız ancak başkalarının bizimle ilgili fark ettikleri.
Ben israfı sevmem.——.…’ sanırım çok fakirlik çekmiş o yüzden aşırı pinti birisi hatta önce gideni.
Kapalı— Bizim ve başkalarının bizim hakkımızda farkında olmadıkları ve bilmediklerinin tümü.Bu kısımla ilgili olarak bilinçli bir model gelişmemiş ve farkında davranışlar bulunmaz çoğunlukla bilinçaltından gelen farkında olmadığımız yönergelerle ilerler.
Farkındalık geliştirmede tüm algı modelleri üzerinde durmak ve hepsini açık algı düzeyine kademeli olarak dengeli ve hazmederek getirmek gereklidir. Ancak açık algı oluşumunda engeller söz konusudur.Bu engeller” algılarımızı ne yönetir’ de incelediğimiz konulardan birisi olabilir. Yaşadığımız bir travma , katı bir eğitim modeli ile sınırlandırdığımız düşünce modelimiz, kişiliğimizin görmemize müsaade edemeyeceği bir duygu….
Bu yüzden farkındalık çalışmaları tüm çalışmaların beraberinde düzenli ve ısrarlı olarak gitmek ,devamlı olarak sorgulamayı ve tetikte düşünceyi esnetme süreci olarak çalışmaların eşlikçisi olmak zorundadır.
Farkındalık öğrenci ile ilgilidir. Eğitmenin öğrenci üzerinde yaptığı tespitler bir farkındalık değil sadece tespittir. Çoğunlukla eğitmen yaptığı tespitlerin büyük bir kısmının geri dönüşünü öğrenci ile paylaşmaz . Sadece sürecin öğrenci açısından hızlı ilerleme zorunluluğu var ise öğrenci almaya yeterince açık ve verilen bilgiyi özümseyebilecek zeka eğitim , algı düzeyinde ise bu sürecin içerisinde küçük istisnalar yapabilir. Esas olan öğrencinin kendisinin keşfetmeni sağlamaktır. Kendimizi keşfetmenin en temel yolu ise fark etmektir. Fark edebilmek için gözlemci olabilmeyi gözlemci kalabilmeyi öğrenmek zorundadır öğrenci. Tıpkı eğitmenin gözlemci kalabilmesinde olduğu gibi öğrencide kendi bedenine, düşüncelerine, duygularına gözlemci kalabilir ise o zaman olan her şeye olay ve davranışlarına ve hepsinden önemlisi varlığının odağında tam merkezide tutar dağılan tüm parçalar kendiliğinden toplanmaya başlar. Kişinin duyarlılığı artarken , kedisi ile savaşmak yerine kabul etmeye , diğerlerinin onun ile ilgili ne düşündüğü ne istediği yerine kendisinin ne düşündüğü ve ne istediğine , yaralarını kendisinin sarması gerektiğine doğru yol alır. Farkındalık öğrenci açısından tam bir eylemsizliktir , farkındalık gözlemleme kabiliyetinin ve odağının kendi içerinde kullanılması ve serbest bırakmadır.
Farkındayım , farkında değilmiyim ki? sorularının yanıtı çalışmalarda ilerleyen öğrenci için çalışmalar ilerledikçe farklı bir boyut alır. Algılarımız kısmında bahsettiğimiz kişinin bildiği başkalarının bilmediği gizli algılar için bile kişinin kendi içerisinde farkına varması gereken pek çok sır mevcuttur. Bazı çalışmaların en başında önemli bir sır, utanç ya da suçluluğun temel verisine ulaşan öğretmen bu bilgiyi kendisine saklar. Öğrenci bunu paylaşmaya, bu konu üzerine çalışmaya hazır olmadığı için bu bilgi sır ve gizdir. Ancak öğrenci bu bilgiyi eğitmene açmış enerji ya da sözlü ipuçlarını vererek bilinir kılmış sa o zaman bu konuda çalışmak için gereken güveni oluşturana kadar bekleyeceğini eğitmenine yeterince güven duyduğunda bu konuyu halletmek isteyebileceğinin mesajını vermek istemiştir.
